Met jouw verhaal in de media komen? Journalist Floor Bakhuys Roozeboom voor o.a. LINDA en NRC deelt haar gouden tips: wat is een goed verhaal? Wanneer is een verhaal mediawaardig?
Als journalist krijg ik iedere dag mailtjes binnen van mensen die graag met hun verhaal in de media willen komen. Van kunstenaars tot ondernemers en van marketingmanagers tot wetenschappers: voor iedereen die een dienst, boodschap of product onder de aandacht wil brengen, is ‘opgepikt worden door de media’ zo’n beetje de heilige graal. En dus sturen mensen mij regelmatig mails met enthousiaste betogen en ronkende persberichten, in de hoop dat ik hun verhaal eruit pik om bij mijn opdrachtgevers te pitchen. De harde waarheid is dat dit vrijwel nooit gebeurt, hoe enthousiast de meeste mailtjes ook zijn.
Het komt maar héél zelden voor dat iemand mij een bericht stuurt dat mij zo prikkelt dat ik er meer van wil weten. En dat komt waarschijnlijk niet doordat de mensen die mij mailen geen interessante verhalen te vertellen hebben. Mijn ervaring als journalist heeft me geleerd dat eigenlijk iedereen een verhaal heeft dat de moeite van het vertellen waard is. Iedereen heeft kennis, inzichten en ervaringen te delen die voor anderen van waarde zijn. Je moet er alleen wel even achter komen wat dat verhaal is. En: waarom dat verhaal interessant is voor anderen.
Hieronder deel ik een paar tips die je daarbij kunnen helpen: wat is voor de media een goed verhaal?
1. Verwar een goed onderwerp niet met een goed verhaal.
Als je graag met jouw verhaal in de media wil komen, moet je beginnen met de vraag: wat IS eigenlijk mijn verhaal? Dat klinkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Veel mensen verwarren namelijk een goed onderwerp met een goed verhaal. Maar een onderwerp en een verhaal zijn twee verschillende dingen.
Een voorbeeld:
Scheiden = een onderwerp
Hoe bedrijven inspelen op de echtscheidingspiek door corona = is een verhaal
Nog een voorbeeld:
Verlies = een onderwerp
Wat het verlies van een dierbare doet met je seksleven = een verhaal
Als journalist krijg ik dagelijks persberichten binnen waarin mensen aandacht vragen voor een onderwerp (vaak hun gebied van expertise) zonder dat duidelijk is wat dan precies het verhaal is dat over dat onderwerp verteld moet worden.
Een psycholoog die veel weet van eetstoornissen. Een chef die een boek heeft uitgebracht met vegetarische recepten. Een coach die een succesvolle praktijk heeft opgericht om mensen met een burnout te helpen. Allemaal voorbeelden van mensen met een prachtig onderwerp waar ze ongetwijfeld gepassioneerd over kunnen vertellen. Maar dat maakt ze voor mij als journalist nog niet meteen interessant om te interviewen. Iemand zal pas mijn aandacht trekken als ze aan het onderwerp waar ze graag iets over kwijt willen ook specifieke een insteek koppelen.
Dit is voor mij als journalist bijvoorbeeld al een stuk interessanter:
- Een verhaal waarin bovengenoemde psycholoog duiding geeft over de reden dat de coronacrisis voor een toename in eetstoornissen heeft gezorgd.
- Een verhaal waarin bovengenoemde chef uitlegt hoe je kinderen enthousiast maakt voor vegetarisch eten.
- Een verhaal waarin bovengenoemde burn-out coach adviezen geeft om een burnout in coronatijd te voorkomen.
Zie je wat ik bedoel? Ik kom pas in de verleiding om iemand te interviewen als ze aan het onderwerp waar ze zo gepassioneerd over zijn ook een verhaal koppelen dat interessant genoeg is om te vertellen.
2. Denk niet vanuit jezelf, maar vanuit de lezer/ontvanger
Maar wat máákt een verhaal dan interessant? Dat is de volgende cruciale vraag. Eén ding is zeker: dat jij enthousiast bent over/veel weet van/onderzoek hebt gedaan naar een bepaald onderwerp, maakt het nog niet per definitie boeiend voor anderen. Journalisten krijgen regelmatig mails waarin mensen aandacht vragen voor een succesvol businessverhaal, een grandioze productlancering of – ook een klassieker – een ondernemer die het roer drastisch heeft omgegooid en nu eindelijk doet waar hij of zij gelukkig van wordt.
Nu is er niets mis met het delen van persoonlijke ervaringen of succesverhalen, maar de cruciale vraag die je jezelf altijd moet stellen is: wat moet de ontvanger ermee? Is het de bedoeling dat het verhaal anderen inspireert? Is het de bedoeling dat ze er iets van opsteken? Geeft dit verhaal hen antwoord op prangende vragen of biedt het een oplossing voor hun probleem? Het is belangrijk dat je dit van tevoren helder krijgt, zodat je weet welke elementen uit jouw verhaal relevant zijn voor de ontvanger die je wil bereiken.
De belangrijkste les is dus eigenlijk: denk niet vanuit jezelf, maar vanuit de persoon die je wil bereiken: what is in it for them? Wat hebben zij aan jouw verhaal? Wat halen ze eruit? Wat nemen ze mee? Als je mensen wilt raken met jouw boodschap, zorg dan voor een verhaal dat hen, of:
of
of
of
- prikkelt /uitdaagt/vermaakt
Een combinatie kan natuurlijk ook, maar zorg in elk geval dat je achter één van deze punten een duidelijk vinkje kan zetten.
3. Achterhaal wat jouw verhaal mediageniek/mediawaardig maakt
Niet ieder verhaal dat het goed doet op verjaardagen, is ook geschikt voor in de krant. Dat klinkt flauw, maar het is wel belangrijk om te weten dat media altijd op zoek zijn naar een bepaalde ‘media- of nieuwswaarde’. Als je graag met jouw verhaal in de media wil komen, is het goed om te weten dat veel journalisten bepaalde criteria gebruiken om te toetsen of een verhaal interessant genoeg is om aandacht aan te besteden. Die criteria verschillen per titel en waarschijnlijk ook per individuele journalist. Zelf heb ik een paar vragen die ik persoonlijk altijd stel om te achterhalen of ik vind dat ‘ergens een goed verhaal in zit’:
-
Gaat het over een bredere maatschappelijke trend?
Trendverhalen waarin een hype of maatschappelijke ontwikkeling wordt geanalyseerd, zijn altijd in trek.
Voorbeeld: voor NRC schreef ik onlangs een artikel over de steeds grotere rol die sociale platformen spelen bij het praten over psychische problemen. Een typisch trendverhaal.
-
Belicht het een onbekend onderwerp vanuit onverwachte hoek?
Het is altijd interessant als iets anders blijkt te zitten dan we dachten. Artikelen met een onverwacht element zijn dan ook populair.
Voorbeeld: voor Evajinek.nl schreef ik onlangs een artikel over hoogbegaafden die moeilijk aan werk komen. Het onverwachte element van hele slimme en begaafde mensen die nergens aan de bak komen, maakte het voor de lezer interessant.
-
Biedt het een oplossing voor een probleem?
Artikelen met tips en informatie waar mensen echt iets aan hebben doen het altijd goed.
Voorbeeld: voor NRC schreef ik een artikel op basis van de vraag: hoe praat je met je kinderen over seksueel misbruik? Dit artikel had nieuwswaarde omdat het ouders voorzag van advies over een onderwerp waar ze doorgaans veel vragen over hebben.
Soms is een verhaal niet per se nieuwswaardig, maar maakt de herkenbaarheid het toch interessant.
Voorbeeld: voor LINDA schreef ik een stuk over waar je zoal tegenaan loopt bij seks na de bevalling. Bij dat stuk was herkenbaarheid de belangrijkste factor. Als het goed is houdt de lezer aan zo’n verhaal een gevoel achter van: ‘Oh ja! Dat heb ik nou ook.’
-
Is het schokkend, prikkelend of vervreemdend?
Soms maakt juist de niet-herkenbaarheid een verhaal interessant. Bijvoorbeeld een verhaal dat zo bizar, heftig of opmerkelijk is dat je het alleen daarom al wilt lezen. Dit soort verhalen spelen dus niet in op een gevoel van herkenning, maar juist op een gevoel van prikkeling en vervreemding.
Ook een afwijkende of provocerende mening kan prikkelend zijn.
Voorbeeld: voor NRC maakte ik een interview met een politiek vluchteling die maanden onterecht vast heeft gezeten in een Nederlandse gevangenis. Zijn verhaal was heftig en schokkend. En dat het schokkend is, is bij dit verhaal dan ook de reden dat het nieuwswaardig is.
Samenvattend:
Als je met jouw verhaal in de media wil komen, is het dus vooral belangrijk dat je minder gaat denken vanuit jezelf en de boodschap die jij wil overbrengen en meer vanuit de ontvanger. Wat wil die weten? Waar is die nieuwsgierig naar? Wat voor probleem of vraag leeft er bij hem of haar? En op welke manier kun jij met jouw verhaal van waarde zijn voor de ontvanger? Zorg voor een verhaal met een zekere nieuwswaarde en een heldere insteek waarmee je waarde in de vorm van informatie, inspiratie, herkenning of vervreemding biedt.
Zo zorg je ervoor dat je een onderwerp uit het algemene tilt en dat je vanuit jouw boodschap een verhaal maakt dat raakt, prikkelt en beklijft. En dat is precies de bedoeling.
Deze gastblog is geschreven door journalist Floor Bakhuys Roozeboom, bekend van o.a. LINDA, FD Persoonlijk, EvaJinek.nl, NRC en meer.
